πανόραμα μαραθωνα
ο δρόμος για το Σωκρατη....
τεχνολογια σε αρνητικο
φραγμα μαραθωνα
....και άλλες φωτο από Μαραθώνα....
Του δρος ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΞΕΝΟΥ διευθύνοντος συμβούλου της ΕΥΔΑΠ
Από την αρχαιότητα η Αθήνα συνδέει την ιστορία της και τη ζωή της με ένα βασικό πρόβλημα: τη λειψυδρία, την ανεπάρκεια δηλαδή του νερού. Και αυτό γιατί τα επιφανειακά νερά ήταν πάντα λιγοστά, καθώς δεν υπάρχουν μεγάλα ποτάμια στην αττική γη. Ετσι, η υδροδότηση της πόλης γινόταν κυρίως από πηγές και πηγάδια. Παράλληλα υπήρχαν πολλές κρήνες διάσπαρτες μέσα στην πόλη, όπως και πλήθος δεξαμενών, στις οποίες συγκεντρωνόταν το βρόχινο νερό (ομβροδέκτες).
Από τα γνωστότερα αρχαία υδραγωγεία ήταν το Πεισιστράτειο, το οποίο κατασκεύασε ο Πεισίστρατος το 530 π.Χ., μήκους 2.800 μ. και το οποίο αντλούσε νερό από τις πηγές του Υμηττού. Υπήρχαν βέβαια και άλλα μικρότερα υδραγωγεία σε διάφορα σημεία της πόλης, λαξευμένα σε σχιστόλιθο ή κατασκευασμένα από κεραμικά τεμάχια συνδεδεμένα με μόλυβδο, καθώς και υδρομαστεύσεις βοηθούμενες από μικροφράγματα.
Το σημαντικότερο ωστόσο ιστορικά έργο για την υδροδότηση της πόλης των Αθηνών ήταν το Αδριάνειο Υδραγωγείο, που κατασκευάστηκε από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (134-140 π.Χ.). Ξεκινούσε από τους πρόποδες της Πάρνηθας και κατέληγε στο Λυκαβηττό, όπου κατασκευάστηκε η Αδριάνειος Δεξαμενή, στην οποία αποθηκεύονταν τα νερά του υδραγωγείου. Τα νερά διοχετεύονταν στην Αθήνα με υδατογέφυρες. Το υδραγωγείο λειτούργησε ικανοποιητικά μέχρι την υποδούλωση της Αθήνας από τους Τούρκους, οι οποίοι το αδρανοποίησαν.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας το Αδριάνειο ξαναλειτούργησε, χωρίς όμως να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της πρωτεύουσας. Αυτές ήρθε να καλύψει στις αρχές του προηγούμενου αιώνα η κατασκευή του φράγματος του Μαραθώνα και η δημιουργία της ομώνυμης τεχνητής λίμνης. Την κατασκευή του φράγματος ανέλαβε η Αμερικανική Εταιρεία ULEN, ενώ την επίβλεψη και τη μετέπειτα διαχείρισή του η Ελληνική Εταιρεία Υδάτων (ΕΕΥ). Οι εργασίες για την κατασκευή του φράγματος του Μαραθώνα και της σήραγγας Μπογιατίου, που θα μετέφερε τα νερά της λίμνης στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) στο Γαλάτσι, άρχισαν το 1925 και ολοκληρώθηκαν το 1929.
Ο αλματώδης ρυθμός ανάπτυξης και η αύξηση του πληθυσμού της πρωτεύουσας οδήγησαν στην αναζήτηση νέων πηγών υδροληψίας. Ετσι, το 1956 εγκαινιάστηκαν τα έργα για την ένταξη στο σύστημα υδροδότησης της Αθήνας και της φυσικής λίμνης Υλίκης, που βρίσκεται στο νομό Βοιωτίας. Παράλληλα άρχισαν να αξιοποιούνται και οι πηγές νερού στο Σούλι, στο Υδραγωγείο Κακοσάλεσι και στον Αγιο Θωμά. Το 1972 η έναρξη κατασκευής χωμάτινου φράγματος στον ποταμό Μόρνο στο νομό Φωκίδος οδήγησε στη δημιουργία της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Το υδραγωγείο του Μόρνου είναι ένα κανάλι ελεύθερης ροής που μεταφέρει το νερό στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο υδραγωγείο στην Ευρώπη, μήκους 192 χλμ. και αποτελείται από ανοιχτό υδραγωγείο, σήραγγες και σίφωνες. Η μέγιστη παροχετευτικότητα του καναλιού μετά το πέρας των έργων που εκτελούνται τώρα θα είναι της τάξεως των 1.900.000 κ.μ./μέρα. Να σημειωθεί ότι ο υδαταγωγός Μόρνου δεν τροφοδοτεί μόνο την Αττική αλλά υδρεύει και 18 δήμους και κοινότητες των νομών Φωκίδος και Βοιωτίας που βρίσκονται κατά μήκος του υδραγωγείου. Επίσης, στον ποταμό Εύηνο, στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου του νομού Αιτωλοακαρνανίας, ολοκληρώνεται ένα πολύ μεγάλο έργο ύδρευσης που θα ενισχύσει την πρωτεύουσα με 220.000.000 κ.μ. νερού το χρόνο.
Σημαντικό ρόλο στην υδροδότηση της Αθήνας κατέχουν και οι γεωτρήσεις. Οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες δεν χρησιμοποιούνται καθημερινά, αποτελούν όμως πολύτιμες εφεδρείες σε περιπτώσεις ανάγκης. Πρόκειται για 105 γεωτρήσεις στη βορειοανατολική Πάρνηθα, στην περιοχή της Υλίκης και γύρω από το Βοιωτικό Κηφισό. Οι γεωτρήσεις αθροιστικά έχουν τη δυνατότητα να αποδώσουν 600.000 κ.μ. νερού την ημέρα, για ελεγχόμενα όμως χρονικά διαστήματα, και πρέπει να διαφυλαχθούν ως παράγοντας ασφάλειας για την αδιάλειπτη υδροδότηση της Αθήνας.
Ειδικότερα, η διαδρομή που ακολουθεί το νερό είναι η ακόλουθη: από τους ταμιευτήρες, μέσω των δύο μεγάλων υδραγωγείων Μόρνου και Υλίκης, το νερό φτάνει στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ). Εκεί υποβάλλεται σε κατάλληλες επεξεργασίες ώστε να καταστεί πόσιμο. Στο Λεκανοπέδιο της Αττικής λειτουργούν τέσσερις ΜΕΝ: του Γαλατσίου, των Αχαρνών, του Πολυδενδρίου και της Μάνδρας (Ασπροπύργου).
Λιμνη μαραθώνα
κατω από το δαχτυλίδι του ΟΤΕ
καποιοι που ζηλεύω..........
